Ett enkelt honungstest på bröd avslöjar om det är rent eller industriellt

Echte honing is meer dan zoetigheid. Ze bevat natuurlijke enzymen, organische zuren en aromatische stoffen die samen het typische karakter vormen. Ook zitten er pollen in die de herkomst verraden. Juist die combinatie maakt honing interessant als volwaardig natuurproduct.

Industriële varianten verliezen vaak kwaliteit. Door verhitting en ultrafiltratie dalen enzymactiviteit en geurintensiteit, verdwijnt de polleninhoud en blijft een uniform zoete siroop over. Soms wordt zelfs versneden met rijst- of maïssiroop. Dan betaal je voor honing, maar koop je suikerwater met aroma. Waarom zou je dat willen?

Bewust kiezen loont. Wie weet wat hij koopt, behoudt smaak, consistentie en voedingswaarde. En je ondersteunt imkers die transparant werken, met traceerbare oogst en duidelijke etiketten.

Thuisproeven geven indicaties, geen waterdicht bewijs. Laboratoriumanalyse blijft de gouden standaard. Toch helpen onderstaande methoden om snel een eerste indruk te krijgen.

• Watertest • Doe een theelepel honing in een glas koud water zonder te roeren.
• Observatie: rijpe, echte honing zakt als een klont naar de bodem en lost langzaam op. Een met siroop aangelengde variant verspreidt zich snel door het water.
• Let op: temperatuur en viscositeit spelen mee; dikke siroop kan je misleiden.
• Doop de kop van een droge lucifer in de honing en probeer hem direct af te strijken.
• Observatie: als de lucifer vlam vat, wijst dat op een laag watergehalte. Blijft hij sissen of dooft hij, dan kan de honing te vochtig zijn.
• Let op: vocht uit de lucht of van het potdeksel beïnvloedt het resultaat. Zie dit als indicatie, niet als bewijs.
• Laat een druppel honing op keukenpapier vallen.
• Observatie: echte honing blijft meer op de vezels liggen en trekt minder snel door. Een verdunde siroop vormt sneller een natte vlek.
• Let op: ook hier tellen temperatuur en dikte mee; vergelijk altijd meerdere druppels.
• Zet een beetje honing op een schoteltje buiten en observeer mieren.
• Observatie: mieren komen op suikers af, punt. Hun gedrag zegt niets betrouwbaars over echtheid.
• Conclusie: dit is in feite een mythe en niet bruikbaar voor kwaliteitsbeoordeling.

Niet elk kenmerk is een test. Soms is het een patroon dat je leert herkennen. Drie signalen helpen je op weg.

• Kristallisatie is normaal • Veel soorten kristalliseren binnen weken tot maanden. Koolzaad kristalliseert snel en fijn; acacia blijft lang vloeibaar.
• Altijd glashelder en maandenlang vloeibaar? Dat kan, maar het is óf een nectarsoort zoals acacia, óf sterk gefilterd en verhit. Context is dus cruciaal.
• Warm echte honing au bain-marie zachtjes tot circa 35–40 graden als je kristallen wilt oplossen.
• Bij te hard verhitten vlakken aroma’s af en stijgt de vorming van HMF, een hittemarker. Vermijd de magnetron.
• Een dun laagje op brood hoort niet meteen door te slaan en het brood te doorweken.
• Toch is dit beperkt bruikbaar: honing is hygroscopisch en kan vocht aantrekken. Gebruik deze proef hooguit naast andere signalen.

Lees ook het etiket. “Mengsel van EU- en niet-EU-honing” duidt op grootschalige menging. Een oogstjaar, herkomst en imkernaam bieden meer transparantie, al bewijst het op zich niets.

Rond honing gonzen hardnekkige ideeën. Het is goed ze te nuanceren.

• “Alle honing op de markt is kwalitatief.” Niet waar. Versnijden en oververhitting komen voor. Kies voor herkomst en producent die je kunt nagaan.
• “Kristallen betekenen dat er suiker is toegevoegd.” Onjuist. Kristallisatie is een natuurlijk proces dat afhangt van glucose/fructose-verhouding en temperatuur.
• “Opwarmen verandert niets.” Onjuist. Boven ruwweg 40 graden nemen enzymactiviteit en geur af; langdurige hitte verhoogt HMF.
• “Mieren vermijden echte honing.” Mythe. Mieren volgen suiker, ongeacht de bron.
• “Donkere honing is altijd gezonder.” Donkere soorten bevatten vaak meer antioxidanten, maar kwaliteit hangt niet alleen van kleur af.
• “Schuim is bederf.” Meestal is het ingeslagen lucht of fijne wasdeeltjes. Echte gisting herken je aan gas, zure geur en overdruk.

Wil je eigenschappen bewaren? Bewaar honing koel en donker, goed afgesloten. Zet de pot niet in direct zonlicht en roer water er niet door.