Äppelcidervinäger: myt eller verklighet? Detta säger vetenskapen verkligen om dess fördelar

Appelciderazijn ontstaat in twee stappen. Eerst wordt appelsap vergist tot cider. Daarna zetten bacteriën de alcohol om in azijnzuur, het bestanddeel dat azijn zijn scherpe smaak en geur geeft. Het eindproduct bevat sporen van polyfenolen en mineralen, maar geen noemenswaardige hoeveelheden vitaminen.

Waarom zo veel aandacht? Influencers en enkele beroemdheden zweren bij een dagelijkse scheut. Ze claimen meer energie, een rustigere maag en een gladdere huid. In keukens duikt appelciderazijn op in saladedressings en marinades. In badkamers als verdunde tonic of haarspoeling. De belofte: eenvoudig, natuurlijk, effectief.

Die populariteit dankt de azijn aan een mix van traditie en moderne marketing. Toch staat of valt de waarde met wat onderzoek laat zien.

Appelciderazijn heeft aantoonbaar antibacteriële eigenschappen. Azijnzuur kan de groei van sommige bacteriën in het lab remmen. Dat maakt je keuken niet steriel, maar verklaart wel waarom azijn historisch als conserveringsmiddel diende.

Bloedsuiker: kleine, gecontroleerde studies tonen een bescheiden effect op de stijging na een koolhydraatrijke maaltijd. Een eetlepel azijn verdund in water, kort vóór de maaltijd, kan pieken dempen. Waarschijnlijk doordat het de maaglediging iets vertraagt en de insulinegevoeligheid beperkt verbetert. Wie diabetesmedicatie gebruikt, moet hiermee voorzichtig zijn.

Spijsvertering: sommige mensen ervaren minder een opgeblazen gevoel. Hard bewijs is schaars. Bij reflux en een gevoelige maag kan azijn juist klachten verergeren. “Zie het als een hulpmiddel rond de maaltijd, niet als medicijn,” zegt diëtist Céline Romero. Volgens haar ontbreekt solide bewijs voor claims over cholesterol, bloeddruk of “ontgiften”.

Mythes om te parkeren:

• Detox: je lever en nieren doen dat al. Azijn voegt niets essentieels toe.
• Darmflora: de “moeder” bevat bacteriën en gisten, maar het is geen betrouwbare probioticabron.
• Antikanker: er is geen klinisch bewijs bij mensen.

Kan een scheut azijn echt de weegschaal verzetten? Kleine, kortdurende onderzoeken vonden 1 à 2 kilo gewichtsverlies in 8 tot 12 weken bij dagelijks 15–30 ml, naast een gebruikelijk eetpatroon. Het effect lijkt te komen door iets meer verzadiging en iets lagere bloedsuikerpieken.

Belangrijk is de context. De verschillen zijn klein, de studies vaak beperkt van opzet, en het gewicht komt terug zonder leefstijlverandering. Romero benadrukt: zonder aandacht voor voeding, eiwit- en vezelinname, slaap en beweging is azijn hooguit een bijrol.

Wil je het proberen? Neem 1 eetlepel (15 ml) in een groot glas water bij een maaltijd. Verwacht geen wonderen, maar mogelijk wat hulp bij regelmaat en portiecontrole.

Huid: door de lage pH werkt een sterk verdunde oplossing licht samentrekkend en mogelijk remmend op acnebacteriën. Gebruik nooit puur. Begin met 1 deel azijn op 10–20 delen water als toner, maximaal enkele keren per week. Patchtest op een klein stukje huid. Niet gebruiken bij eczeem, rosacea of open plekjes.

Haar en hoofdhuid: een azijnspoeling kan glans geven en een vette hoofdhuid of milde schilfering kalmeren. Meng 1 deel azijn met 5–10 delen water. Giet na het wassen over het haar, laat 2–3 minuten inwerken en spoel uit. Vermijd contact met de ogen.

Voeten: bij zweetgeur of lichte schilfering kan een voetbad van 1:10 soms helpen. Stop bij irritatie. Azijn is geen behandeling voor hardnekkige schimmel; daarvoor is medische zorg nodig.